Work and Travel

2 yıllık bir deneyimin ardından work and travel kısaca wat nedir derseniz, hala insanda bıraktığı "tüm" etkileri anlatacak kelimeleri bir araya getiremem. Wat; insanın kendi içine doğru olan bir yolculuk.

Öncelikle süreç hakkında bilgi vererek başlayacağım. En önemli aşama; dil okulu, yurtdışı gönüllülük programları ve wat arasından bir seçim yapmak sanırım. Dil okulu; maliyet açısından daha fazla olmakla beraber kazanılan deneyim çok çok az. Yurtdışı gönüllülük programlarında ise; kazanılan deneyim wat ile eşdeger olacak olsa bile o yaz boyunca parayı kendinizin temin etmesi buradaki tek sıkıntı sanırım. Work and Travel' da ise kendi temel ihtiyaçlarınızı kendi başınıza karşılayacak kadar para kazanıyorsunuz ve yaz boyunca hayatınızın bir daha hiçbir döneminde bir arada bulamayacağınız kadar çok şey yaşıyorsunuz.

Başvuru süreci; sizin şirkete gitmeniz ile başlıyor. Burada şirket güvenilirliğine çok dikkat edin lütfen, yoksa paranız boşa gidebilir. Ben Studyzone, United Towers ve Academix ile görüştüm bu süre içinde; ve karar verdiğim şirket Studyzone olmuştu. Neden derseniz, danışmanın (Arzu Demirkaya) bana olan tavrı ve 15 yıllık deneyimi güven verdi ve 2 yılda da hiç pişman olmadım. 1. yılımda Eylül sonunda başvuru yaptım, 2. yılımda da Aralık sonu başvuru yaptım. Eğer Advanced İngilizce' ye sahipseniz şirket Mart ayına kadar tolerans gösteriyor ancak İntermediate öğrenciler için en ideal başvuru dönemi Eylül, Ekim ve Kasım. Aralık, Ocak ve Şubat aylarında iş fuarları oluyor (işverenlerin yurtdışından geldiği), en çok iş fırsatı da genelde Aralık ayında oluyor. Tabii ne kadar erken iş kesinleşirse, diğer aşamalara da (vize, uçak bileti) o kadar erken baslamış ve rahat oluyorsunuz. Şirkete gidip başvurunuzu yaparken var olan fırsatlar konusunda danışman sizi bilgilendiriyor, eğer bir bölge tercihiniz veya iş isteğiniz varsa dikkate alınır ama size kimse bunun garantisini veremez çünkü her bölgeden iş teklifi gelmiyor ve işe alınmanın %70'lik kısmı sizin elinizde.

Ingilizcenizi geliştirebileceğiniz işler: Server, Cashier, Ride OperatorTip alabileceğiniz, Para Kazanabileceğiniz işler: Server, Housekeeper, Hotel Front ClerkÇok çalışmanızı gerektirmeyecek işler: Eglence Parklari, Pool Attendant(Lifeguard)

İşe ve bölgeye karar verildikten sonra eğer katılınabiliyorsa iş fuari aracılığıyla iş görüşmesi olur veya skype ile görüşme yapılır. İşe kabul edildikten sonra, eğer yoksa pasaport başvurusu yapılır sonra vize başvurusu daha sonra da uçak bileti alınır ve artık gitmeye hazırsınız! Pasaportunuzu ilk defa çıkaracaksanız eğer; okullarınızdan alabileceğiniz harçsız pasaport belgesi ile bir vergi dairesindenbaşvuru yaparsanız, Harçsız Pasaport(Yalnızca 1 yıl için, 73 TL) imkanından yararlanabilirsiniz(detaylı bilgi için danışmanınıza sorun, şirketten de bir dilekçeyi okula iletmeniz gerekiyor çünkü).

Amerika sürecinden bahsetmek istersek;Türkiye' den uçağa bindiğiniz andan itibaren tüm bağlantınızı kesip, asla özlemeyeceğinizi düşünüp kendinizi bir Amerikalı gibi  hissetmeye başlıyorsunuz. Ve Amerika' ya ayak bastığınız anda tüm hayat sizin için başlamış oluyor. Ben 1. yılımda tek başıma gittim ve Pre intermediate Ingilizcem ile Amerika hakkında hiçbir bilgim yoktu. Aslında wat biraz cesaret istiyor. Amerika'ya indiğimde "I go, You go, We go" dan fazlasini bilmiyordum ve hatta Türkiye-Boston uçağım New York aktarmalı olup, New York' ta tam tamına 19 saat havaalanında kaldım, oysa New York-Boston otobüsle bile 6 saat(miş). Gitmeden önce bir araştırma yapsanız fena olmaz:) Bir şekilde uçak ile Boston'a indiğimde sıra otobüs ile çalışacağım kasabaya gitmeye geldi. Boston' da havaalanı ve otobüs terminali çok farklı iki yerde, tabii ben oradan oraya nasıl gideceğimi de bilmiyordum hatta beni alacaklar sanıyordum Boston' dan. Neyse bir şekilde başarıp otobüse bindim. Burada iki önemli detay var, Amerika'da kimse kimseyi yemiyor o yüzden tek başınıza gitmeye korkmayın ve hep kendinize güvenin çünkü emin olun Türklerden daha yardımsever bir millet. 2.si de kesinlikle kullanabileceğiniz bir telefon olsun (Havaalanından alınan kartlar işe yaramıyor genellikle o yüzden Türkiye' den gitmeden buradaki hattınızı; eğer faturalıysa internetini kapattırıp yurtdışı konuşma dakikası satın alın, TL hesabı kullanıyorasanız direkt satın alabilirsiniz. Tüm tarifelerde dakika paketleri var ve 30 dk-19 TL gibi cüzi fiyatlarda.)

Bazı işverenler sizi pickup yapabiliyor, yukarıda anlattığım yaşayabileceğinizlerin en kötüleri. Kalacağınız yere gelirsek eğer; bazı işverenler kalacağınız yeri de sağlıyor; eğer sağlamazsa da şirket ve işveren size birkaç öneride bulunuyor alternatifler ile ilgili. Genelde de buralarda kalıyorsunuz. Haftalık housing genellikle 50-150 Dolar arasinda değişmekte ki bu biraz kaldığınız bölgeye bağlı.

İşe başlayacağınız 2 veya 3 gün öncesinden Amerika' da olmak sizin için daha ideal olacaktır, yerleşmeniz, dinlenmeniz ve etrafi keşfedip motive olmanız amacıyla. Akşam olana kadar her yerde tek başınıza dolaşabilirsiniz, akşam olunca ise karanlık ve ağaçlık yerlere dikkat etmenizde fayda var çünkü bu tarz yerlerde yasal olmayan "ilaçlar" kullanabiliyorlar.

İşe başladığınızda hiçbir şekilde telefon kullanamayacağınızı kabullenseniz iyi olur çünkü kesinlikle kabul etmiyorlar -müdürünüzeve yaptığınız işe bağlı olarak esneyebilir bu durum- ancak işten kovulmaya kadar uzanıyor süreç. Öğle yemeğinizi de eğer restaurantta çalışmıyorsanız siz sağlamak zorundasınız, diğer tüm yemekler gibi. Para biriktirmek istiyorsanız işe sandviç götürmek işe yarayabilir çünkü fast food zincirleri dışındaki yerlerde hesabınızın 20% si kadar tip bırakmanız gerekiyor.

Çalışma süresi genelde 5 gün ve 2 day-off ancak bu şirketten şirkete değişiyor. Genelde 35-40 saat çalışırsınız haftalık, 40 saatten sonrası overtime olur yani saatlik ücretinizin 1.5 katı alırsınız. Bu da şirketten şirkete değişmek ile birlikte genellikle overtime yapmak zor olur, tümçalışanlar varsa- eger erken gelmiş veya geç dönüyorsanız pek kişi kalmayacağı için daha çok saat alabilirsiniz-. Çalışma süresi Haziran 15 ve Eylül 15 ideal olandır ancak sizin okulunuza bağlı olarak daha erken başlayıp daha geç/erken bırakabilirsiniz. İş sözleşmenizde yazan tarihten daha erken işi bırakabilirsiniz ancak bu tamamen müdürünüze bağlı.

Günlük hayatta ise, bazı şirketler housing sağladığı için tüm öğrenciler ile yakın alanlarda kalıyorsunuz ve kaynaşıyorsunuz; bir sürü kültürel ve sosyal aktivite oluyor. Burada tüm güç sizin elinizde, katılmak istemezseniz kimse sizi dışlamıyor; katılmak isterseniz de kabul etmeme gibi bir tavırları olmuyor. Kısaca Türkler dışındaki hiçbir millet sizin kişisel gelgitleriniz, sorunlarınız ve tercihlerinizle ilgilenmiyor.

Housing' iniz sağlanmasa da kaldığınız ev sahibi ya da iş yeri aracılığıyla birçok arkadaş ediniyorsunuz.

Küçük bir tavsiye: Türklerle İngilizce konuşmak veya Türk olan yere gitmemek veya Türklerle muhattap olmamak gibi küçük oyunlar içine girmeyin; çünkü bir şekilde hepimiz birbirimize muhtaç oluyoruz ve ilk aşamalarda hayatta özlemeyecekmişsiniz gibi görünse de 2. ayın sonunda Türk geceleri, Ahmet Kaya şarkıları, iftarlar, sahurlar yapmaya başlıyorsunuz. Ve orada bulunan Türk wat öğrencileri Türkiye'nin neresinden olursa olsun çok güzel dostluklar elde ediyorsunuz. 1. yılımda birçok Türk "abi"m olmuştu benim, oradaki en küçük olduğumdan dolayı sürekli bana sahip çıkıyorlardı ve Türkiye'de olsam belki hiçbir zaman yan yana gelemeyeceğim insanlar ile kardeş olduk orada. Ve Ingilizcemin gelişmesine de hiçbir negatif etkisi olmadı çünkü zaten gün bpyunca istemeden de olsa İngilizce konuşuyorsunuz çalıştığınız yerde.

Benim ne yaptığıma gelirsek eğer; ilk senemde Boston' ın Hyannis diye bir kasabasındaydım, otelde housekeeper olarak gittim ve ortalama 3 hafta sonra da Jamaicalilar geldiği ve deli gibi çalıştıkları için de Laundry' ye geçtim. Çünkü Housekeeper' ken hız ve güç çok önemli. Laundry' de bir otelin çamaşırhanesinde ne yapılıyorsa onu yaptım; yani çarşafları yıkamak, kurulamak, katlamak vs. eğlenceli ve Türk dolu bir ekip vardı, overtime alma şansımız da oluyordu. Aynı zamanda o bölgede bir supermarkette -Stop&Shop- 2. iş buldum ve kasiyer olarak işe girdim, haftada ortalama 20 saat de orada çalışıyordum. Çalıştığımız iş iyi bir para verdiği icin çok fazla Türk vardi bölgede ama her şeye rağmen benim giderken pre olan ingilizcem döndüğümde upper'dı. Yani aslında etrafınızdaki Türkler değil de sizin ne kadar İngilizce çalıştığınız ve öğrenmek istediğiniz önemli. Travel kısmında; yanınızda bir arkadaş olmasa da yaz boyunca birçok arkadaş elde ediyorsunuz ve gezecek kişiler de buluyorsunuz. Eğer ehliyetiniz varsa araba satın almak ve kiralamak çok ucuz olduğu için bunu değerlendirebilirsiniz, ehliyet 6 ay geçerli. -ancak tabii eyaletinizin trafik kurallarını çok iyi öğrenin. 

İkinci senemde de South Carolina eyaletinde Charleston' ın bir kasabasındaydım. Çok sessiz sakin, ulaşım bile olmayan kısaca hayat olmayan bir yerdi orası. Restoranlar dışında gece kahve içilecek bir yer bile yoktu ve hatta avm yoktu. Burada Harris Teeter Supermarket' inde çalıştım, Fresh Food Market departmanında; bu departmanda  işlenmiş et ürünleri, peynir, bakery ve sandviç bölümleri var; çalışılan saate göre tüm bölümlerde çalışabiliyorsunuz ne yazık ki seçime bağlı degil. 

Tüm bu yukarıda yazdıklarımı toparlamam gerekirse; work and travel, sizin  birey olmaya attığınız ilk adım, iş hayatının küçük bir simulasyonu diyebiliriz. Çünkü bütün yaz boyunca yapmanız gereken tek şey; işinizi düzgün yapmak ve kalan zamanlarınızı verimli değerlendirmek. Verimli değerlendirme kısmında eğlenmeyi, mutlu olmayı, yeni arkadaşlıklar elde etmeyi öğrenmeniz gerekiyor. Ve çalıştığınız işten para kazanıp; bu para ile kiranızı ödeyip aynı zamanda da ihtiyaçlarınızı karşılamanız gerekiyor. Tüm bunlara baktığınızda aslında yayaşadığınız yerdeki güvenli alanlarınızdan çıkıp farklı insanları tanıyıp, kendinize dair yeni şeyler öğreniyorsunuz bu süreçte ve tabii   "para" nın sizin için ne demek olduğunu anlıyorsunuz. Hepinize şimdiden bol eğlenceler! Tüm sorular için her zaman ulaşabilirsiniz; 

 E-mail adresim: edakeskin16@gmail.com

 StudyZone danışmanım, Arzu Demirkaya : arzu@studyzone.com.tr